Literatürde özel dedektif genel olarak şu şekilde tarif edilmektedir: yasal düzenlemeler çerçevesinde, talep edilen herhangi bir takip ve araştırma hizmetini veren ve bu sırada elde ettikleri bilgi ve belgeleri, analiz eden, değerlendiren ve bir rapor eşliğinde bunları çalışmayı talep eden kişi veya kuruluşlara teslim eden uzmanlara dedektif denmektedir. Özel dedektifler veya özel araştırma görevlileri bu hizmetleri kendi başlarına bağımsız olarak verebildikleri gibi, herhangi bir özel dedektiflik firmasına bağlı olarak da verebilirler.
Bu tanımdan hareketle genel olarak özel dedektiflerin veya özel araştırma görevlilerinin sahip olması gereken nitelikler şunlar olmaktadır:
Buraya kadar açıklanan bütün nitelikler, profesyonel dedektiflerde olması gereken özelliklerdir. Peki dedektifler bu çalışmaları sırasında müşterilerine aşık olabilir mi?
Bu çok hassas bir konudur. Aşık olmak bir duygu meselesidir. Sadece özel dedektiflik mesleğine özgü değil, her meslekte birlikte çalışan kişiler veya mesleklerini ifa ederken muhatap oldukları müşteriler ile gönül ikişkileri olabilir. Ancak özel dedektiflik mesleğinde bu konuya yine de farklı yaklaşmak gerekir. Çünkü faaliyetleri gereği özel dedektifler olsun özel araştırma görevlileri olsun, müşterilerinin sırlarına veya en gizli bilgilerine ulaşma imkanı vardır. Bu yöndeki bilgi ve belgeler ya baştan hizmetin tanımı yapılırken verilmiş olur, ya da çalışmalar sırasında elde edilmiş olur. Bu bilgilere dayanarak özel dedektiflerin müşterileri ile duygusal bir ilişkiye girmesi çok da kabul edilen bir durum değildir. Herşeyden önce Özel Dedektifler, Danışmanlar ve Araştırmacılar Derneği tarafından yayınlanan etik ilkeler ve çalışma kuralları da bu şekildeki yaklaşımları doğru bulmamaktadır. Bu yönde net bir ifade kullanılmamış olsa da etik olarak bu tür davranışlar doğru bulunmamaktadır. Profesyonel özel dedektiflik firmaları, bu arada Sherlock Holmes Özel Dedektiflik ve Araştırma firması da bu şekilde duygusal bir ilişki hissedildiği anda, o özel dedektiften bu hizmeti geri almakta ve hizmet için başka bir özel dedektif görevlendirmektedir.