Çok basit bir anlatım ile velayet davası, çocuğun bırakılmadığı eşin açtığı ve velayet hakkının değiştirilmesi veya kaldırılmasını talep ettiği bir davadır. Velayet hakkı, henüz ergin olmayan çocukların bakım, eğitim, barınma ve benzeri ihtiyaçlarının karşılanmasında söz sahibi olma hakkı demektir. Evlilik birliği normal koşullarda devam ederken bu hak, anne ve baba tarafından birlikte kullanılır. Ancak eşlerin ayrılması durumunda çocukların kime bırakılacağı konusunda hakim karar verir. Bu noktada ayrıca bir velayet davası açılması gerekmez. Genel olarak çocukların velayeti anneye bırakılsa da bu konuda kesin bir hüküm yoktur. Duruma göre çocukların babaya da bırakılması mümkündür. Ama velayet hakkı bırakılan eşin sosyal durumunda sonradan meydana gelen değişiklikler yüzünden velayet hakkı yeniden tartışma konusu haline gelebilir. Velayet hakkının gerektiği şekilde kullanılmaması halinde, velayet hakkının kaldırılması ya da değiştirilmesi için bir velayet davası açılması gerekmektedir.
Evlilik ilişkisi normal koşullarda devam ederken dünyaya gelen çocukların velayet hakkı, çocuğun dünyaya geldiği anda yasal olarak anne ve baba üzerindedir. Evlatlık edinme durumlarında ise velayet hakkı, evlat edinme işlemleri tamamlandığı anda kazanılmış olur. Her iki durumda da ayrıca bir velayet davası açılmasına gerek yoktur.
Medeni kanuna göre hakim, çocuğun çıkarları gerektirdiği takdirde velayetin değiştirilmesine karar verebilir. Velayet hakkının değiştirilmesi ancak şu sebeplere bağlı olabilir:
Maddi durumun elverişli olup olmaması velayet hakkının değiştirilmesi için bir sebep değildir. Ayrıca eşlerin sosyal statü bakımında düşük olması da velayetin değiştirilme nedeni değildir.
Bazı durumlarda eşlerden birinin velayet hakkının kaldırılması için de dava açılabilir. Medeni kanuna göre iki durumda bu dava açılabilmektedir: ya eşlerden birinin deneyimsiz olması, hasta olması veya uzak bir yerde bulunması durumunda, ya da eşlerden birinin çocuğa karşı olan yükümlülüklerini ağır bir şekilde ihmal etmesi durumunda. Bu iki durumda da velayet hakkı gereken şekilde kullanılmamış olmaktadır.
Velayet davalarında en önemli nokta, velayet hakkını talep eden tarafın, iddialarını ispatlamak zorunda olmasıdır. Bu da belli durumların kanıtlanmasını gerektirir. Özel dedektiflik firmaları ve özel araştırma kuruluşları, talep olması durumunda gerekli çalışmaları yapar ve gerek duyulan kanıtları toplayarak bir rapor eşliğinde sunar.
Şirketimiz Sherlock Holmes Özel Dedektiflik ve Araştırma firması da, uzman ve deneyimli bir kadro ile velayet davaları için takip ve araştırma hizmeti vermektedir.
